By Tur tabanlı 4X strateji oyunu Old World, Sid Meier’s Civilization ve Humankind’a benzerlik gösterse de belli bir dönemde geçmesi ve karakter odaklı aile sistemiyle bu oyunlardan ayrışıyor. Civilization IV ve Offworld Trading Company‘nin baş tasarımcısı olarak çalışan Soren Johnson’ın tasarım yönetmenliğinde geliştirilen oyun, piyasadaki diğer 4X oyunlarına göre benzersiz oyun içi dinamiklere sahip. Bu inceleme yazımızda oyunun genel hatlarından tüm detaylarıyla bahsedeceğiz.
- Civ ve Crusader King serisinden ilham alındı.
- Old World’un 70 TL’lik fiyatı 300 TL’ye çıktı. Bu çok fazla!
- Tarih ve mitolojiden ilham alan 3 binden fazla benzersiz olay!
- Türkçe dil desteği yok, modlamaya açık.
- 5 Mayıs 2020’de Epic Games’e, 19 Mayıs 2022’de Steam’e geldi.
- Old World’un Heroes of the Aegean adlı ilk DLC’sine de göz atıyoruz!
Antik dönemde geçen tur tabanlı 4X ( Keşfet, Yayıl, Sömür, Yok et) strateji oyunu Old World, Civ 3 ve 4’ün baş tasarımcısı olarak çalışan Soren Johnson‘ın tasarım yönetmenliğini yaptığı, Leyla Johnson‘ın ise üst yöneticiliğini yaptığı bağımsız video oyun stüdyosu Mohawk Games tarafından geliştiriliyor. 5 Mayıs 2020’de Epic Games’te Erken Erişime çıkan oyun, uzun bir geliştirilme sürecinin ardından 1 Temmuz 2021’de tam sürüme geçti. 19 Mayıs 2022’de ise ilk genişleme paketi Heroes of the Aegean ile birlikte Steam’de erişime açıldı.
2020’de 10 Crowns adıyla duyurulan Old World, başta Starbreeze Studios ile yayımcılık konusunda anlaşsa da daha sonra yeniden yapılanmaya gitti ve yayım haklarını satın aldı. Oyunun şu anda yayımcılığını ise Hooded Horse yapıyor.
Old World, Sid Meier’s Civilization serisi, Humankind gibi klasikleşen 4X strateji oyunlarından ilham alınmış olsa da benzersiz oyun mekanikleriyle bu oyunlardan ayrışıyor. Karakter ve hanedan sistemi, veraset, hadiseler Crusader King serisinden izlenimler taşırken, araştırma sistemi, ünitelerin ortaya çıkışı ve şehir yayılımı Civ ve Humankind’a benzerlik gösteriyor.
Zor bir oyun olduğunu belirtmem gerekiyor. Tavsiyem oyuna başlamadan eğitim kısımlarını tamamlamanız ve oyun içi mekanikleri tam olarak öğrenmeniz…
Old World inceleme
Karakter odaklı oyunumuzda liderler yaşlanıyor ve ölüyor. Bu ölümlü liderlerin ardından ise geriye kalan tek şey ise hanedanlar! Veraset sisteminin olduğu oyunda çocuklarımızdan birini ülkenin gelecek lideri olarak belirleyebiliyoruz. Sadakat ve ihanetle dolu bir ilişki sarmalının içinde ister korkulan bir lider istersek de saygı ve sevgi duyulan bir lider olabiliriz.
Öncelikle oyunun ara yüzüne göz atıp daha sonra krallıklara göz atacağız. Ve sırasıyla hadiselere, ekonomiye, savaş sistemine ve araştırmaya bakacağız. En sonda ise oyunun ilk genişleme paketi Heroes of the Aegean‘ı inceleyeceğiz.
Krallıklar ve hanedan sistemi
Antik dönemde geçen Old World, (Ana oyunda 7, Heroes of the Aegean DLC’si ile de bir krallık olmak üzere) 8 krallığa ev sahipliği yapıyor. Bu krallıklar, Roma, Pers, Yunanistan, Mısır, Kartaca, Babil, Asur ve Hitit. Her bir krallıkta dört asil aile var… Bu ailelerle şehirleri yönetiyoruz. Her ailenin farklı bir özelliği var. Aslında her krallığın ve kralın, ailenin farklı özellikleri var. Bu noktada etken çok fazla… Nasıl bir yönetim sergileyeceğiniz tamamen size kalmış durumda.
Kimi ailenin mimari tarafı güçlüyken kimi aile askeri yönden iyi… Seçim size kalmış durumda.
Roma kralı Romulus taktik özelliğiyle ön plana çıkarken, Yunanlı Filip ise komutan özelliğiyle öne çıkıyor. Dido yönetimindeki Kartaca’nın Afrika Filleri ve Kuleli (Taretli) Filleri varken, Nebukadnezar liderliğindeki Babil’de ise Akkadian Okçuları ve Cimmerian Okçuları bulunuyor.
Ve krallıklara göre özel birimlerin yanında her krallığın dört özel tapınağı da bulunuyor.
Karakterimiz eğer senaryolardan birini seçmediysek bekar olarak oyuna başlıyor. Bu noktada yerleşim yerini kurduktan sonra dört aileden birini seçiyoruz ve o ilk ailenin üyeleri sarayımıza katılıyor. Saraya gelenlerden evliliğe uygun olan birini seçebilir ve evlenebiliriz. Ya da bağımsız bölgelerdeki topluluklarla etkileşim kurabilir hatta evlilik bağı bile oluşturabiliriz.
Hanedanımı kuracağım!
Evlendikten sonra boşanmanız ve ilişkileri geliştirmeniz de tamamen size kalmış. Oyun ara yüzünde sağ üst köşede yönetimdeki karakterleri görebiliyoruz. Eş, Varis, Elçi, Şansölye(Başbakan) ve Casus. Bu bölümdeki her birimin bir görevi var. Eş ve Varis oyuna başladığınızda açık oluyor. Buralara ya asil ailelerden ya da olaylar sırasında karşılaştığınız ve artık sarayınıza davet ettiğiniz kişilerden yerleştirebiliyorsunuz.
Eşimiz aşağıda daha detaylı anlatacağım hüküm, bilim, yurttaşlık ve antrenman puanlarının artmasında tetikleyici bir role sahip. Aynı zamanda ülkenin varisinin annesi… Tabii kraliçe yönetiminde bir krallıkta da eşlerin durumu aynı.
Varislerde yine aynı puanlar konusunda destek olurken, kralın ölmesi durumunda krallığın yönetimini üstleniyor. Burada asil ailelerle ilişkileri de görmezden gelmemek gerekiyor. Onlarla arayı iyi tutmamız için evlilikler dahil bir çok hamle yapılmalı.
Elçimizin görevi büyük… Diğer krallık ve kabillerle barış ve ateşkes müzakerelerini sağlıyor. Haraç isteyebilir veya ticari misyonları üstlenebilir. Lüks kaynak ticaretinde elçilere büyük sorumluluk düşüyor.
Başbakan ise içişlerinde ailelere hediye verme ve şehirleri yatıştırma gibi görevlere sahip…
Casusun ne yapacağının ise sınırı yok. İftira atmaktan tutun da suikasta kadar pek çok hamle yapabileceğiz.
Old World’da 3 binden fazla olay var!
Tarih ve mitolojiden ilham alan 3 binden fazla benzersiz olay, oyunda yer alıyor. Bu noktada Crusader King serisinde karşılaştığımız, kararların ülkemizi etkilemesi öne çıkıyor. Aynı sistem Humankind’da da ideolojilerin oluşmasında etkili oluyordu.
Old World’da Türkçe dil desteği yok! İngilizce’nin yanında Japonca, Çince (Basitleştirilmiş ve Geleneksel), Almanca, Rusça, İspanyolca ve Fransızca bulunuyor. Modlama konusunda da karışık bir yapı var ancak Türkçe çeviri yapmak göze alınacak gibi görünmüyor. Bu konuda yayımcılara çağrımızı yaptık. Yapımcılar oyunda yaklaşık 400 bin kelime olduğunu vurguluyor…
Ekonomi yönetimi
Old World’da işçiler ekonominin temelini oluşturuyor. Medeniyetinin gelişmesi onlara bağlı. Yolları, tapınakları, madenleri, tarlaları onlar inşa ediyor. Oyunda ayrıca bu bölgelerde çalışacak ekstra iş gücünü de şehirlerden üretebiliyorsunuz. Uzmanlar üreterek (Her bölge için bir tane üretebiliyorsunuz) ekstra üretim sağlayabiliyoruz.
Beş temel kaynak var. Para (altın olarak da değerlendirilebilir), gıda, demir, taş ve odun. Bu kaynakları kazanmak çok zor değil. Oyunun ekonomi yapısı çok zorlamıyor, biraz sabırlı olmanız gerekiyor.
Ekonomi yönetimi karakterlerden gelen bonuslarla ve lüks kaynaklarla çeşitleniyor. Lüks kaynakların ticaretini diğer krallık veya kabilelerle yapabiliyoruz. Lüks kaynaklara da yine sınırlarımızın içine dahil olan bölgelerde şansımıza göre sahip olabiliyoruz.
Şehirler
Old World’da şehirleri istediğimiz noktaya kuramıyoruz. Göçmenlerimiz şehir kurulacak bölgelere gidip yerleşebiliyor. Bu nokta Old World’da en çok eleştirdiğim konulardan biri… Şehir kurulduktan sonra bina ve ünite listesinin altında çok stratejik bir panel bulunuyor. Burada büyüme/halk (Grow), kültür/gelişim ve hoşnutsuzluk seviyesi bulunuyor. Aynı panelde şehre etki etmesini istediğiniz lüks kaynak seçimi, vali atama (kral dahil), hediye ve şehri yatıştırmak için ayrı bir özellik yer alıyor.
Şehirler arasında yolların olması, tarım alanları kurmak nüfusunuzun artmasını tetikliyor… Tapınaklar ve araştırmalar dahil çeşitli etkenler kültürün artmasını sağlıyor. Kültürle birlikte gelişim puanı tamamlanınca zafer şartlarında bizden istenilen skora artı bir puanda buradan gelmiş oluyor.
Savaşlar!
Sıra tabanlı oyunda araziler ve teknolojinize bağlı ünitelerin gücü savaşı büyük oranda etkiliyor. Yapay zeka yönetimdeki krallık ve kabilelerin hamleleri (Yapay Zeka) iyi durumda. Oyun bu konuda olumsuz bir eleştiriyi hak etmiyor. Her krallığın özel birimleri mevcut ve araştırmanıza bağlı olarak bu birlikleri çeşitlendirebiliyoruz.
Bu noktada araştırma sisteminden de bahsetmek gerekiyor. Oyun Antik ve Klasik Çağda geçen sınırlı bir dönemi konu edinse de araştırma sistemi özgün ve yeterli görünüyor. 200 turluk (Her tur bir yıl) oyun ömründe sizi tatmin edecek bir araştırma çizelgesi mevcut.
Savaş sistemini anlatırken oyun içi temel mekaniklerden de bahsetmeden geçmeyelim. Hükümler (orders) hükümdarınızın hemen yanında yer alıyor. Hüküm puanı herhangi bir ünitenin haritadaki hamlesinde kullanılabiliyor. Ne kadar hüküm puanınız varsa o kadar geniş bir alanda hareket etme şansınız var.
Araştırmalarımızı da yine şehirlerde üretilen bilim puanlarıyla yapmaya çalışıyoruz. Bilim puanında şehirlerin yanında krallığınızdaki yönetimdeki karakterlerinde küçük bir etkisi oluyor.
Yurttaşlık (civics) ise bir diğer önemli yönetim puanı. Yurttaşlık puanınıza göre diplomatik hamleleri yapabiliyorsunuz. Mesela karakterimizin boşanmasını 100 yurttaşlık puanı ve 2 hüküm puanı ile gerçekleştirebiliyoruz…
Askeriyeyle bağlantılı diğer yönetim puanı ise antrenman (training) puanı. Askerlerin üretiminde temel harcama kalemlerinden biri olarak karşımıza çıkan antrenman puanı ile hüküm puanı da satın alınabiliyor. Farklı bir kombinasyon var… Stratejinize göre bu puanları değerlendirebiliyorsunuz. Şehrinize bir kışla yaparsanız bu da size antrenman puanı kazandıracaktır.
Yasalar
Krallığını özgürce yönetebileceğiniz Old World’da yasalarla çeşitli kararlara da imza atabilirsiniz. Bu kararlar sizin yönetim anlayışınızın bir bakıma nişanesi…
Kölelik mi özgürlük mü? Yönetimde siz olsanız da ailelerinde aldığınız kararlarda sizi desteklemesi söz konusu… Bunları da aşağıdaki panelde görebilirsiniz. Köleliği seçerek şehirlerdeki mutluluğu artırabilir veya özgürlüğü seçerek araştırma ve kültürü destekleyebilirsiniz. Bunların da elbette bir gideri var. Her yasanın maliyeti 400 yurttaşlık puanı…
Old World oynanış sistemi
Üst tarafta eksiği ve fazlasıyla anlattığım noktalar oyunun sadece çok kısa bir özeti… Karakterinize bağlı olarak krallığınızda meşruiyeti sağlamalı (bu da meşruiyet puanı şeklinde sol at köşede karakterin yanında bulunuyor.) ve yüzyıllar boyunca hanedanınızın ve vatandaşlarının güvenliğini sağlamalısınız. Kolay gibi görünebilir, yılların nasıl geçtiğini dahi anlamadan düşmanın sınırlarınıza geldiğini göreceksiniz!
Düşman krallıklar gelmeden istilacı kabileler sizi dinç tutacaktır zaten!
Zafer şartları
4X oyunlarda bir klasik haline gelen çoklu zafer şartları Old World’da da yer alıyor… Son yıllarda bu mekanik diğer strateji oyunlarına da eklenmiş durumda. Old World’da ise puan, double (çift), ambitions (hırslar) ve zaman zaferi bulunuyor.
Değerlendirme
Erken Erişim öncesinden bu yana takip ettiğim oyun mekaniksel anlamda tam bir karmaşa… Oyunu çözmek için senaryolara kesinlikle göz atmanız gerekiyor. Senaryolar kısmında beş bölümden oluşan ‘oyunu öğren’ görevlerini tamamlamanızı tavsiye ederim.
70 TL’lik fiyatı 300 TL’ye çıkarmak Türk oyunculara büyük bir ayıp! Bu oyun 300 TL olmamalı! En fazla hakkı 150 TL’dir (nokta). Bu konuda yayımcı şirkete mesajımı da ilettim.
Oyunun sanat tasarımı çok iyi. Portreler harika… Olaylar sırasında sizi karşılayan görseller güzel. Kullanılan müzikler gayet yerinde… Oyunun senaryolarını da deneyimlemek isterseniz bu noktada oynanış süreniz çok artacaktır… Sürükleyici bir oyun sizi bekliyor.
Heroes of the Aegean adlı ilk genişleme paketi oyuna Hitit medeniyetini getiriyor. Bu bizim için özel bir yenilik… Yeni görevlerle oyun çeşitlenmiş görünüyor. Umarım Türkçe dil desteğiyle güzel bir haber gelir.
Old World kesinlikle şu anda bir Civ hatta Humankind seviyesinde bir oyun değil. Ancak bu tarz oyunları ve bu tarihsel dönemi seviyorsanız denemenizi öneririm. Old World’a ilişkin gelecek tüm haberler için Oyun Günlüğü’nü takip edebilirsiniz, yorumlarınızı bekliyoruz.
