By Oyun sektöründe adeta ‘’2000’lere dönüyoruz!’’ döneminin içindeyiz. Pek çok eski oyunun yeniden yapımı ile karşılaştık. Çoğu da gerçekten bir yeniden yapıma ihtiyaç duyan ve bunu başarılı şekilde yerine getirebilen oyunlar oldu. System Shock da kesinlikle o oyunlardan birisi. İlk oyun 1994 yılında çıktığından, bugün de hala oynanabilse de, oldukça yaşlanmış bir oyundu.
- Uzayın derinliklerinde, kötücül yapay zeka Shodan’a karşı mücadele verin!
- Discord’da ilgini çekecek bir sohbet başladı! (Bize katıl!)
- YouTube’da yorumlarınızı bekliyoruz. Videolarımıza göz at!
Oyun tarihinde ilklere imza atan, ardından ‘’immersive sim’’ türünü ve Bioshock serisi gibi pek çok oyunun yolunu açan eski bir seri idi System Shock serisi. Sadece oyun olarak değil, yazarlık açısından da oyun tarihinin en iyileri arasına girebilecek bir yapımdı. Herkesin akıllarına kazınmış baş düşman olan ‘’Shodan’’ karakteri, yine devamında gelecek olan başka ‘’kötücül yapay zeka’’ karakterlere ilham oldu. Bu konuda da ilklerden birisiydi System Shock.
Bu efsanenin yeniden yapıldığını aslında yeni değil, 2015 yılında öğrenmiştik. Yine pek çok eski klasiğin yapımcısı ve yayımcısı olan Nightdive Studios tarafından geliştiriliyordu System Shock Remake. Fakat kendileri küçük bir firma olduklarından olsa gerek, gelmesi epey vakit aldı. En son PC Gaming Show 2022 etkinliğinde (2023), orijinal oyunun yapımcısı olan Warren Spector’un da bu yapımın ismi altında ekranlara çıkması ile yüreğimize su serpmişlerdi. Yolda da bir sürü değişikliğe uğrayan bu yapıma sonunda kavuştuk. Geç oldu ama, güç olmadı. Zira oyun ilk çıktığı andan itibaren hiçbir teknik sorun yaşatmadan, mis gibi çalışır durumdaydı. Yapımcılara bunun için teşekkür edecek kıvama geldik şu günlerde.
Eskimemiş Bir Klasik: System Shock Remake inceleme
Oyuna orijinalden farklı olarak, minik bir ön sekans ile başlıyoruz. Paralı hacker olan karakterimiz ile, bir iş üzerindeyken polisler tarafından yakalanmamızın ardından Citadel Uzay Üssü’nde uyanıyoruz. Çeşitli araştırmalar yürütmesi için, TriOptimum Corporation tarafından kurulmuş olan bu uzay üssünün sistemleri, Shodan isimli bir yapay zeka tarafından işletiliyor.
Bizim Citadel’de uyanmamız ile birlikte, etrafa küçük bir baktığımızda, cesetler dışında kimsecikleri göremiyoruz. Çok kısa bir süre sonra da anlıyoruz ki, üs Shodan tarafından ele geçirilmiş. Ve hatta daha şeytani planlarını da yürürlüğe koymuş. Uzay üssündeki belki de tek canlı insan olarak, Shodan’ı durdurma görevi bize düşüyor. Ya da en azından canımızı kurtarmak için bir kaçış yolu bulma görevi.
Bu yeniden yapım, orijinalin sahip olduğu eski usül oyun dizaynını ve hikaye anlatımını koruyor. Hikayeyi hiçbir zaman ara sahneler ile izlemiyoruz, kontrol hiçbir zaman bizden alınmıyor. Hem hikayeyi öğrenmek için, hem de oyunda ilerleyebilmek için nereye gideceğimizi bilmeden, kör keşifler yapıyoruz. Oyun bize ‘’şu görev için şuraya git’’ gibi direkt yönlendirmelerde bulunmuyor. Direksiyon tamamen bizde. Elbette bu demek değil ki bir anlatısı yok.
Dediğim gibi, hikayede bir şeyler öğrenmek için keşif yapmamız gerekiyor. İstasyonun içinde çeşitli bölgeleri gezerken ses kayıtları ya da günlükler buluyoruz. Böylece etrafta neler olmuş, insanların başına neler gelmiş öğrenebiliyoruz. Sadece hikaye için değil, bazen oyunda ilerleyebilmek için de bunları okuyup dinlememiz gerekiyor. Zira kendileri ne yapmamız gerektiğine dair ipuçları ya da kilitli kapıların şifrelerini barındırabiliyorlar.
Bir yandan da kulağımızda ara sıra öten Shodan var. Kendisi oyun boyunca bizim ‘’istenmeyen varlık’’ ve hatta bir ”parazit” olduğumuzu kulağımıza kulağımıza vurguluyor. Onun amaçlarını ve vizyonunu da bu sayede öğrenebiliyoruz.
Oynanış
Oyunun temel oynanışı iki unsur üzerinde varlığını koruyor. Keşif ve aksiyon. Citadel Üssü’nün keşfedilmeyi bekleyen toplamda 10 farklı bölümü var. Her bölüm başlangıçta tamamen Shodan’ın kontrolü ve gözetimi altında. Biz de her bölüme gidip o kısmı Shodan’ın kontrolünden arındırmaya çalışıyoruz. Bunların yanı sıra bir de ana hikayede ilerlemek adına yaptığımız bazı şeyler var. Ana ilerlemeyi temelde bunlar oluşturuyor.
Oyunun aksiyon kısmı, dürüst olmak gerekirse çok da özel bir şey vaat etmiyor. Fakat olduğu şey bakımından oldukça eğlenceli. Silah çeşitliliği oldukça tatmin edici, düşman çeşitliliği de aynı şekilde. Düşmanlarla mücadele etmesi keyifli, vuruş hissi güzel oturtulmuş. Bombaları kullanması da oldukça tatmin edici ve olması gerektiği gibi yıkıcı güçteler.
Düşmanların yapay zekaları kendilerini fazla sorgulatmıyor. Zaten dar alanlarda olduğumuzdan, makul hareketler yapıyorlar. Elbette onları aptal yerine koymanın imkanları var ama bu kötü anlamda değil. Böyle anlarda karşıdaki aptal olduğundan değil de, oyuncu olarak biz zeki olduğumuzdan olanlar olmuş gibi hissettiriyor. Tabii aman vermeyen, peşimizi bırakmayan tiplerden de değiller. Normal mod için konuşuyorum en azından.
Kullanması birbirinden keyifli pek çok silaha sahibiz oyunda. Envanterimizin limiti sınırlı olduğundan, hepsi ile gezemiyoruz tabii, aralarında seçim yapmamız gerekiyor.
Pompalı tüfek, otomatik tüfek, şok silahı veya yakın dövüş olarak lazer kesici ve ingiliz anahtarı gibi daha pek çok silahı kullanabiliyoruz. Aynı zamanda bunları yine çevreden gezerek bulduğumuz eklentilerle geliştirebiliyoruz. Silah çeşitliliği gerçekten tatmin edecek seviyede konulmuş. Yalnız, bazı silahları bulabilmek için derin araştırmalar, çeşitli ekstra bulmacaları tamamlamak gerekiyor. Her silah önümüze sunulmuyor kolayca edinebilmemiz için. Dolayısıyla iyi araştırma yapmadan ilerleyince, pek çok silah ile hiç karşılaşmamak da mümkün.
Zorluk
Aksiyon kısmı genel olarak böyle. Citadel’in dar sokaklarında gezerken, karşınıza çıkan ya da sizi pusuya düşürmek için bekleyen düşmanlarla savaşıyoruz. Bazı düşmanlar özellikle, en azından ilk karşılaşmamızda yürek hoplatabiliyor. Bu konuda çeşitli rastgeleliklere de sahip oyun. Shodan’dan tam olarak arındırmadığımız bölümlerde, Shodan bize çeşitli oyunlar oynuyor, sürprizler bırakıyor.
Oyunun başları, hele bir de normal modda oynuyorsanız biraz kolay gelebilir. Sınırsız kullanabildiğimiz ücretsiz can yenileme kapsülünün kolayca erişilebilir olması, benim gibi vampir oyuncuları onu sürekli kullanmaya itebilir. Kaynağımız oldukça bol, düşmanlar ise oldukça zayıf olduğundan ‘’ee bu oyun kolaymış’’ diye düşündürtüyor. Fakat oyunda ilerledikçe fark ettim ki, o bölüm biraz da ‘’hoş geldin’’ bölümüymüş, devamı hiç öyle değil çünkü. Çoğu zaman aksiyon konusunda ‘’zor’’ denebilecek kıvama da gelmiyor fakat, genelde çoklu düşmanlar hafife alınacak şeyler de değil. Çabucak öldürebiliyorlar. Ölümün bir cezası var mı? Oyunun başları için yok. Açtığınız yeniden doğma revirlerinde doğuyor ve yolunuza devam ediyorsunuz. Fakat sonlara doğru o yollar uzuyor ve biraz dert olabiliyor.
Keşif Ve İlerleyiş
Diğer ana unsur da, keşif unsuru. Esasen tek bir amacımız var System Shock’da. Citadel’den kurtulmak. Bunu nasıl yapacağımızı dair doğrudan hedef göstermiyor oyun. Direksiyon tamamen bizde. Dolayısıyla etrafı gezmeye başlıyoruz bu amaç uğruna. Citadel’in labirent gibi iç yapısında gezerken kaybolmak oldukça mümkün.
Keşfin en önemli kısmı, bize hikayeye dair bir şeyler söyleyen ses ve günlük kayıtları toplamamız. Bu kayıtları daha ilkinden itibaren okumadan geçmemenizi, önemli olduğunu düşündüklerinizi de not etmenizi şiddetle tavsiye ederim. Zira bunlardan oyunda yüzlercesini topluyoruz ve ne yapacağımızı çözmek için yardımı dokunan tek şey bunlar olduğundan ilerde sıkıntı çıkabiliyor. Not almaktan veya okumaktan sıkılan birisiyseniz, ne yazık ki oyunda ilerlemekte zorlanabilirsiniz. Sık sık kaybolabilir, hatta tıkanabilirsiniz.
Toplanabilir şeyleri bulmanın yanı sıra, Shodan’ı bu üsten yavaş yavaş temizlememiz de gerekiyor. (Aslında bu opsiyonel. Temizlemeden ilerlemek de mümkün.) Bunun için de haritanın çeşitli yerlerinde bulunan kameraları veya başka şeyleri yok etmemiz gerekiyor. Labirent gibi olan bu haritada, ne kadar dikkatli bakarsak bakalım, kaçırabileceğimiz bir şey illaki oluyor. Shodan kontrolünü %100’den, %5’e indirdikten sonra, kalan son kameraları bulamamak biraz sinir bozucu. Hem dikkatli, hem de yaratıcı olmamızı bekliyor bizden oyun. Görünmeyeni görmemizi istiyor!
Bir de çeşitli yerlere serpiştirilmiş, çözdüğümüzde bizi aldığımıza değecek şeylerle ödüllendiren bulmacalar var. Bu panel bulmacaları, kimi zaman gerçekten beyin yorabiliyor. Fakat çözdüğümüzde de gerçekten tatmin ediyor. Çok zorlanmak istemiyorum derseniz, sınırlı sayıda da olsa, hemen çözmenize yarayacak bir item da var. Perspektifinizi geniş tutmanızı ve kimi zaman örüntüye tersten bakmanızı öneririm.
Son olarak hack sekanslarına sahibiz. Bunlar haritada bulunan, bazısı için ekstra denebilecek, içinde ödüller bulunan odaların kapılarını açıyor. First Person açıdan bir dijital virüsü yönetiyor ve sistemin koruyucu virüslerine ateş edip, onları öldürerek çıkışa kadar ilerliyoruz. Orijinal oyunun üstüne bir yenilik gelmemiş sanıyorum bu konuda da. Açıkçası bir noktadan sonra bana pek keyifli gelmedi bu kısımlar. Neyseki sayısı haddinden fazla değil, tahammül sınırlarını aşmıyorlar.
Grafik ve Sesler
Oyunun grafikleri gayet göz alıcı, ultra sistemler istemese de, güncel sistemler ile daha bir tadına varabileceğimiz kıvamda. Mekan tasarımları sürükleyici olmuş. Silah ve düşman tasarımları kendi kimliğini oluşturabilmiş. 80’ler bilim kurgu filmi estetiğini andırıyor hepsi.
İlk çıkışından itibaren de oldukça güzel çalışıyor oyun. Teknik anlamda hiçbir sıkıntıyla karşılaşmadım, bug ya da glitch bile olmadı. Bilgisayar sistemimin artık nispeten eski kalmasına rağmen normal ayarlarda sorunsuz oynayabildim.
Sesler tarafında da ses dizaynı açısından ve teknik açıdan güzel bir iş çıkarıyor. Bazen sağdan soldan duyduğunuz, Shodan’ın veya onun robotlarının sesleri güzel çevresel etkiler katmış oyuna.
Maalesef müzikler için aynısını söyleyemeyeceğim. Aksiyon kısımları dışında zaten büyük bir kısmı müziksiz oynuyoruz. Aksiyon kısımlarında da hep aynı jenerik hissettiren müzik giriyor. Kimi oyuna sessizlik yakışır, ortama odaklanmamızı ister. System Shock’a da yakışıyor büyük oranda fakat güzel müziklere de hayır demezdim açıkçası.
Değerlendirme
Genel olarak orijinal oyunun iyi bir Remake’ini yapmış Nightdive Studios. Yalnızca küçük şeyler için de olsa, ‘’biraz daha günümüze uyarlayamazlar mıymış?’’ dediğim olmadı değil. Mesela hud kısmı ve hack sekansları ya da taktığımız implantların kullanım şekli/efektifliği. Çok önemli şeyler değil fakat olsaymış daha iyi olabilirmiş.
System Shock herkesin seveceği bir oyun değil. Oyun dünyasına nispeten yeni oyunlarla girmiş oyunculara gitmeyebilir. Şimdinin oyunlarında alıştığımız doğrudan yönlendirme yok, en ufak bir yönlendirme yok. Not almak, okumak, çok okumak ve çok not almak gerekiyor. Bu da bir süre sonra bazı insanları yorabilir/sıkabilir.
Fakat ‘’eski oyunlar nasıl oluyormuş’’ diye merak edenler için, Shodan’ı yıllardır merak edip, orijinaller çok eski olduğundan giremeyenler için, uzay ve immersive sim oyunlarını sevenler ve çok daha fazlası için, çok güzel bir oyun olmuş. Oldukça sürükleyici, saatler yiyen ama sonunda da tatmin eden bir oyun.
